W praktyce często zdarza się, że w wyniku bądź w protokole z kontroli prawidłowości rozliczania podatku u źródła przez polskiego płatnika, polski organ więcej swojego wysiłku skupia na zagranicznym podmiocie niż na polskim podmiocie dokonującym wypłaty środków finansowych zagranicę. Można wręcz odnieść wrażenie, że kontrola jest przeprowadzana nie u polskiego podatnika, lecz u podatnika zagranicznego.
Tak znaczne zainteresowanie podmiotem zagranicznym powinno oczywiście służyć wyłącznie do zweryfikowania, czy polski płatnik w sposób uprawniony zastosował preferencję podatkową w podatku u źródło w odniesieniu do zagranicznej wypłaty. A czemu służy w rzeczywistości wszyscy niestety wiemy chociażby na przykładzie wykorzystywania informacji SCAC w sprawach z zakresu VAT.
Na gruncie powyższego powstaje, po pierwsze, pytanie, czy polski organ podatkowy ma prawo do „kontrolowania” zagranicznego odbiorcy płatności. Drugie pytanie brzmi, jakimi środkami dysponuje polski organ podatkowy a trzecie dotyczy przede wszystkim możliwości dokonania swobodnej oceny dowodów dotyczących podmiotu zagranicznego, otrzymanych od zagranicznych organów podatkowych. Jakie są zatem granice działania polskiego organu w takich sytuacjach?
Odpowiedz na pierwsze pytanie powinna być zdecydowanie negatywna. Rozgraniczenie jurysdykcji podatkowych daje prawo do przeprowadzania kontroli wyłącznie przez państwo rezydencji, chyba że zagraniczny przedsiębiorca posiada zakład podatkowy w innym państwie. Wówczas kontrola przez państwo nierezydenckie jest możliwa wyłącznie w zakresie działalności zakładu.
Jak wiadomo polski organ kontrolujący, aby pozyskać informacje dotyczące zagranicznego podmiotu powinien skorzystać z procedury wymiany informacji. Uzyskane w rezultacie tej procedury dokumenty wydane przez zagraniczne organy podatkowe posiadają moc dowodową równą polskim dokumentom urzędowym. Jest to ważne, gdyż nie istnieje konieczność potwierdzania informacji wynikających z zagranicznych dokumentów urzędowych, co niestety nagminne polskie organy robią np. przesłuchując polskich świadków na okoliczności potwierdzone zagranicznym dokumentem urzędowym. Taką praktykę należy ocenić krytycznie.
Krytycznie należy również ocenić obniżanie wartości zagranicznych dokumentów urzędowych, czy też dokonywanie nieuprawnionej weryfikacji oraz oceny faktów stwierdzonych w tych dokumentach np. w zakresie substratu majątkowo-osobowego zagranicznego podmiotu.
Powyższe sprawia, że „kontrola” przeprowadzona przez polski organ wobec zagranicznego podmiotu powinna zakończyć się na ustaleniach poczynionych przez organ rezydencji podatkowej tego podmiotu. Ustalenia poczynione przez zagraniczny organ podatkowy powinny zostać w całości przyjęte przez polski organ, tak jak ustalenia własne chyba, że doszłoby do wzruszenia mocy dowodowej zagranicznego dokumentu urzędowego np. w wyniku uznania, że taki dokument został wydany w wyniku fałszerstwa.
Comments